OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK

Obsesyon (Saplantı) Nedir?

Kişinin isteği dışında gelen, kişinin kabul etmek istemediği uygunsuz olarak düşünülen, belirgin sıkıntıya neden olan sürekli düşünceler, dürtüler ya da göz önüne getirilen görüntü seklinde düşlemlerdir. Bunlar kişinin kendi denetiminde değildir.

Kompulsiyon (Zorlantı) Nedir?

Tekrarlayıcı davranışlar (el yıkama, sıraya koyma, kontrol etme gibi ) ya da zihinsel (dua etme, sayı sayma, sözcükleri sesiz bir biçimde yineleme gibi) eylemlerdir. Kompulsiyonlar sıkıntıyı gidermek amacı ile yapılmaktadır, bunları yapmaya adeta zorlanmış gibi hissetmektedir. Sıkıntıyı gidermek yada önlemek, korku yaratan bir olayı, durumu etkisizleştirmek yada önlemek üzere tasarlanır. En sık görülen kompulsiyonlar pislik ve bulaşma korkularıdır (dokunulan yere mikrop, hastalık bulaşacağı seklinde). Diğer kompulsiyonlar, yineleyen kuşkular (elektriğin acık bırakılıp bırakılmadığı gibi bir eylemi yerine getirip getirmediği konusunda tereddüt etmek gibi) , bazı şeylerin belirli bir düzen içinde olmasına gerek duyma, saldırgan korkunç dürtüler (kendine veya çevresine zarar verme, yaralama düşünceleri, çevresindekilerin basına bir kaza geleceği çevresindekilere kötü, uygunsuz şeyler söylenebileceği düşünceleri gibi) ve cinsel düşüncelerdir ( gözünün önüne tekrarlayarak gelen cinsel görüntülerdir). Kişi mikrop bulaşmasın diye sık sık el yıkayabilir, ellerini, vücudunun diğer bölgelerini deterjanlarla yıkayıp, cildine zarar verebilir, her gün temizlik yapıp, herkesi kendi kurallarına uymaya zorlayabilir, ibadetlerini tam olmuyor veya yanlış yapılıyor diyerek tekrar tekrar yapabilir, belli yerlere basmadan yürümeye çalışıp, yolunu uzatabilir, yakınlarının veya kendisinin basına kotu bir şey geleceğini düşünerek, ilgisiz bir takım şeyleri yapmaya kendisini zorlayabilir (terlikler düz durmaz ise eşinin öleceği, kapıdan dışarı çıkmadan 7 kez duvara dokunmaz ise evde bir terslik olabileceği gibi) , bir şeyi yapıp yapmadığını, olup olmadığını defalarca başkasına sorma gibi, kendini üzen bir düşüncenin etkisini gidermek için ısrarla dua etme veya başka bir şey düşünme ihtiyacı gibi durumlar gözlenebilir.

Ne sıklıkta görülür?

%1-1,8 arasında görüldüğü saptanmıştır. Hafif şekilleri de dahil olmak üzere hayat boyu rastlanma orani %5,9 olarak bulunmuştur.